Sportgeneeskunde Nederland

Verstandig sporten en gezond bewegen

Header Tabs

Kennis Transfer Sportgezondheidszorg

Dé aanpak om onderzoeksresultaten te vertalen naar de sporter.

De KTS-methodiek vertaalt evidence based en practise based onderzoeksresultaten naar de sportpraktijk. Het doel is de sporter en zijn/haar omgeving te voorzien van begrijpelijke en toegankelijke informatie. De sporter staat bij de KTS-methodiek centraal.

In de onderstaande tekst worden achtergronden uitgelegd en wordt de KTS-methodiek verduidelijkt.

Wat is de KTS-methodiek?
Met behulp van KTS is het mogelijk wetenschappelijke onderzoeksresultaten te vertalen naar bruikbare, duurzame en praktische producten voor de eindgebruikers: sporters; van beginners tot topsporters en van inactieve mensen tot chronisch zieken en mensen met een beperking. Ook kunnen door de KTS-methodiek intermediairs zoals trainers/coaches en (para)medici van kennis en informatie worden voorzien. De aanpak vult als het ware het gat in de informatiestroom vanuit de onderzoeker naar de eindgebruiker.

Aan de KTS-methodiek liggen de onderstaande uitgangspunten ten grondslag:

  • De basis is het resultaat dat voortkomt uit (wetenschappelijk) onderzoek, dat voor de eindgebruiker relevant kan zijn. 
  • Eindgebruikers en vertegenwoordigers vanuit verschillende disciplines worden met elkaar verbonden, zodat kennis en ervaring vanuit diverse hoeken en vanuit de theorie en praktijk bij elkaar wordt gebracht. Door deze ‘kruisbestuiving’ leert men elkaars taal te spreken en leert men vanuit verschillende perspectieven te kijken naar een bepaald probleem/onderwerp. Dit resulteert in bruikbare informatie voor de eindgebruikers.
  • Organisaties worden betrokken zodat draagvlak wordt gecreëerd en informatie makkelijker verspreid kan worden. Door de betrokkenheid van de diverse spelers wordt een goede basis gevormd om de producten zo te verspreiden, dat ze vindbaar zijn voor de eindgebruiker. Het bij elkaar brengen van verschillende organisaties zorgt er tevens voor dat gebruik wordt gemaakt van de kennis over de doelgroep binnen deze organisaties.
  • De meerwaarde van de KTS-methodiek is dat de implementatie van onderzoeksresultaten beter wordt.
  • De succesfactor van de KTS-methodiek is het nastreven van het gemeenschappelijke doel: de eindgebruiker moet wat aan de informatie en de producten hebben en/of er iets mee kunnen.

De samenstelling van de groep is niet vast en varieert per onderwerp. Om aan te sluiten bij de belevingswereld en draagvlak bij eindgebruikers te creëren is de aanwezigheid van de eindgebruiker in de KTS groep een voorwaarde. Daarnaast kunnen, afhankelijk van de onderzoeksvraag, personen uit onderstaande vakgebieden worden toegevoegd:

  • de sportpraktijk, een trainer, coach, begeleider;
  • paramedici, zoals een (sport)fysiotherapeut, sportdiëtist, sportmasseur of andere sportzorgketenpartner;
  • de medische wereld, bijvoorbeeld een sportarts, revalidatiearts of andere specialist;
  • de wetenschappelijke wereld, waaronder onderzoekers en wetenschappers; 
  • vertegenwoordigers van (landelijke) organisaties op het gebied van sport en bewegen, sportbonden of patiëntenverenigingen.

De vertaalslag binnen de KTS groep levert ‘producten’ op. Het KTS product hoeft niet iets tastbaars (commercieels) te zijn (zoals een nieuwe helm met een mooie vorm). Het eindproduct kan in inhoud en vorm variabel worden vormgegeven, zolang het tegemoet komt aan de behoefte van de eindgebruiker en praktisch toepasbaar is in de sportpraktijk. Voorbeelden hiervan zijn sport- of setting specifieke oefenprogramma’s; aanpassing van spelregels rondom gebruik mondbeschermers bij veldhockey; wijzigingen in het beleid rondom defibrillators bij amateur voetbalclubs; EHBO richtlijnen voor medische staf; instructies voor de voorbereiding op een evenement, specifiek gericht op ongeorganiseerde (amateur)sporters.

Terug naar boven

Waarom moet de KTS-methodiek in onderzoek worden toegepast?
Veel resultaten van onderzoeken bereiken de eindgebruiker niet of nauwelijks. Vaak is het zo dat de eindgebruiker informatie vindt, maar dat de informatie niet praktisch toepasbaar is, het onduidelijk is waar de informatie vandaan komt of dat de informatie niet begrijpelijk is door bijvoorbeeld het taalgebruik. Met het toepassen van de KTS-methodiek wordt een brug geslagen tussen de kennis die verkregen wordt uit onderzoek en de praktische informatie en middelen waar de eindgebruiker wat aan heeft tijdens de sportbeoefening of in de dagelijkse praktijk. De vertaalslag van de onderzoeksresultaten wordt met de KTS-methodiek makkelijker.

Terug naar boven

Wanneer KTS? 
Voor een succesvolle implementatie van de onderzoeksresultaten moet er al bij de onderzoeksaanvraag over de kennisverspreiding en implementatie nagedacht worden. Bij de aanvraag van subsidie voor onderzoek binnen het programma Sport, Bewegen en Gezondheid (ZonMw) is specifiek voor kennisoverdracht en implementatie de inzet van de KTS-methodiek geadviseerd.
Daarnaast kan de KTS-methodiek ook worden toegepast zodra een relevante vraag uit de sportpraktijk wordt gesignaleerd, waarop een antwoord wordt gezocht.  Dit kan in bestaande (maar mogelijk nog onvoldoende bekende) onderzoeksresultaten of er kan nieuw onderzoek worden geïnitieerd.

Terug naar boven

Figuur: Vijf stappen in de KTS-methodiek

Samenwerking is onmisbaar 
Bij een succesvolle implementatie van onderzoeksresultaten is het volgens de KTS-methodiek noodzakelijk om verschillende organisaties in het traject te betrekken. Sommige organisaties kunnen erbij worden betrokken omdat zij bijvoorbeeld beschikken over epidemiologische onderzoeksgegevens (o.a. TNO, RIVM, VeiligheidNL). Daarnaast zijn er organisaties actief op het gebied van sport en bewegen (o.a. Kenniscentrum Sport), zijn er vertegenwoordigers van eindgebruikers (o.a. NOC*NSF en sportbonden voor sporters en patiëntenverenigingen voor patiënten) en zijn er vertegenwoordigers van (para)medici, (o.a. VSG, NVFS en NSG). Naast deze genoemde organisaties kan, afhankelijk van het onderwerp ook met andere organisaties worden samengewerkt. 

De betrokken organisaties maken de vertaalslag mede mogelijk. Daarnaast werken zij ook mee bij de implementatie van het eindresultaat. Via de kanalen van deze organisaties kunnen de informatie en de middelen die ontwikkeld zijn breed onder de aandacht van de eindgebruiker gebracht worden.

Terug naar boven

Praktijkvoorbeeld
Begin 2010 is de Vereniging voor Sportgeneeskunde (VSG) gestart met een aantal pilots waarin de onderzoeksresultaten volgens de KTS-methodiek werden geïmplementeerd. Tijdens de eerste pilots zijn verschillende groepen (sporters, begeleiders, (para)medici, onderzoekers en andere partijen) bij elkaar gebracht. De resultaten van de pilots zijn erg positief ontvangen door alle betrokkenen. 

De onderstaande resultaten zijn behaald door de uitvoering van diverse activiteiten, deels voor de sporter en deels voor zijn of haar intermediairs. De belangrijkste resultaten van het pilot-project ENKEL zijn:

  • Instructiefilmpjes op websites Sportzorg.nl (deze website trekt 1,3 miljoen bezoekers per jaar) en op Veiligheid.nl.
  • Vertaald artikel, artikel in Algemeen Dagblad (bereik 1.531.000 lezers), januari 2011 en instructiefilmpje over voorkomen van herhaald enkelletsel door oefentolprogramma op website Sportzorg.nl met gerichte attentie:
    - voor fysiotherapeuten (bereik: 750 professionals),
    - in VSG nieuwsbrief (bereik: 450 professionals)
    - in FSMI nieuwsbrief (bereik: 60 professionals);
  • Artikel over promotie in NRC, interview over resultaten met onderzoeker (bereik: lezers NRC en telefoontjes n.a.v. artikel met verzoek om oefentollen);
  • Meerdere internationale publicaties over (kosten)effectiviteit in onder meer British Medical Journal, British Journal of Sports Medicine en American Journal of Sports Medicine.
  • Organiseren van wetenschappelijk symposium rondom promotie van onderzoeker, met mogelijkheid tot verkrijgen van accreditatiepunten (bereik: ruim 50 deelnemers waaronder sportartsen, fysiotherapeuten en huisartsen);
  • Ontwikkeling van een nascholing voor trainers en verzorgers rondom de enkel o.a. gebruikmakend van de filmpjes.

Terug naar boven

Artikel in British Journal of Sports Medicine
Verhagen et al., 2013: A knowledge transfer scheme to bridge the gap between science and practice: an integration of existing research frameworks into a tool for practice.