Bron: AD 19-11-22, 10:12

Door: Frank Backx, Hans Zwerver en Fred Hartgens

In rapporten over kankerpreventie wordt voorbijgegaan aan het belang van bewegen, stellen Frank Backx, Hans Zwerver en Fred Hartgens.

Kankergerelateerde instituten moeten dit veel krachtiger uitdragen.  

Op 4 oktober j.l. kopte het AD: ‘Vrees voor forse toename aantal kankerdiagnoses’. Aanleiding was het nieuwste trendrapport over kanker in Nederland. Daarin wordt door het IKNL weer getamboereerd dat gezonder leven de kans op kanker drastisch vermindert.

Dat standpunt delen wij, evenals het nut van vroegtijdige opsporing van kanker. Maar gewenste leefstijlverandering weer beperken tot ‘stoppen met roken, beschermen tegen UV, gezond eten en minder alcohol’, kent één omissie: meer bewegen. Het in de leefstijlgeneeskunde gebruikte acroniem BRAVO begint niet voor niets met de hoofdletter B van Bewegen. Voorts maakt men zich bij het IKNL zorgen over de risicofactor overgewicht. Maar obesitas komt niet alleen door overmatig of ongezond eten, maar vooral door bewegingsarmoede en teveel zitten. Het pleidooi om mensen geen pleziertjes af te nemen, maar bewustwording te creëren, klinkt logisch. Bied dan tevens iets plezierigs, wat bewegen doorgaans kenmerkt. Een ander item is succesvol behandelde kankerpatiënten, die klachten houden als vermoeidheid, depressies en angst. Inmiddels bestaat veel bewijs dat ook zij baat kunnen hebben bij gerichte programma’s. Het belang van fysieke activiteit werd recent tijdens de oratie van professor Anne May aan de Universiteit Utrecht nog benadrukt.

Haar internationale toppublicaties vatte zij samen:

‘Bewegen bij kanker helpt enorm om allerlei klachten van de ziekte en de behandeling te verlichten’.

Een fraai voorbeeld van exercise is medicine. Naast fysieke levert bewegen ook mentale en sociale voordelen op. Plezier en toename van de kwaliteit van leven zijn uitkomstmaten die vaak wetenschappelijk zijn aangetoond, zoals vanaf 2010 in drie themanummers van The Lancet en in de laatste publicaties van de American Cancer Society.

Meer geld in preventie is ons uit het hart gegrepen. Dat onderstrepen wij via de goedkope optie: meer bewegen. Dat hoeft niet persé sport te zijn maar kan ingepast worden in het dagelijks leven. Bijna iedereen heeft een fiets. Pak de fiets voor woon-werk-verkeer, boodschappen en recreatief sporten. Meer fietsen rendeert nog meer. Iedere dag een blokje om, iedere stap telt. Krijg je ook nog vitamine-D cadeau in plaats van binnenshuis zitten te kniezen.

Alles bij elkaar verbaast het ons weer dat bij de risicofactoren voor kanker en preventie door vooraanstaande kanker-gerelateerde instituten bijna nooit gepleit wordt voor het evidente belang van bewegen. ‘We hebben het voor een deel zelf in de hand’, stipuleert Valery Lemmens (AD 4-10). Ja, maar bewegen en sporten als de onderschatte kansrijke game changer dient vanaf de jongste jeugd, te worden gestart om het risico te verkleinen.

Wij pleiten dus voor het bevorderen van lichamelijke activiteit en bestrijden van sedentair gedrag. IKNL en KWF zouden meer oog moeten hebben voor deze effectieve interventie en in beweging moeten komen om deze krachtiger uit te dragen.

Prof. dr. Frank Backx is emeritus hoogleraar klinische sportgeneeskunde UMC Utrecht; prof. dr. Hans Zwerver is hoogleraar sport- en beweeggeneeskunde UMC Groningen en sportarts SportsValley, Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede; prof. dr. Fred Hartgens is hoogleraar klinische sportgeneeskunde UMC Utrecht.